Το νησί ΠΟΠ

            Αν έχεις ταξιδέψει ποτέ με Nαξιώτη, θα με καταλάβεις.

            Για αρκετά χρόνια τα πλοία ήταν το δεύτερο σπίτι μου και σχεδόν πάντα, στα διπλανά καθίσματα βρίσκονταν Nαξιώτες, οι οποίοι μου αφηγούνταν ενδιαφέρουσες ιστορίες από τις ζωές τους, μου έδιναν ωραίες συμβουλές, αλλά υπήρχε και κάτι για το οποίο δε σήκωναν μύγα στο σπαθί τους και αυτό το κάτι δεν ήταν τίποτε άλλο από τα προϊόντα τους.

            Οι ίδιοι θεωρούν όλα τους τα προϊόντα Π.Ο.Π. και δεν αναφέρομαι σε στυλ. Εκεί καλλιεργείται η καλύτερη πατάτα, η οποία είναι η πατάτα της Νάξου, το καλύτερο κολοκυθάκι είναι της Νάξου, φτιάχνουν τη γραβιέρα της Νάξου, εκτρέφουν το κατσικάκι της Νάξου, και γενικώς ό,τι παράγει η γη ή τρέφεται από αυτήν είναι της Νάξου. Εντάξει, και αλλού μπορείς να βρεις πατάτα – επί παραδείγματι –, αλλά να είσαι προετοιμασμένος ότι σαν της Νάξου δε θα είναι. Πώς βρίσκεις παραλίες σε όλη την Ελλάδα, αλλά σαν τη Χαλκιδική πουθενά; Ε, το ίδιο πράγμα. Κανένας Ναξιώτης δεν καμαρώνει τόσο για το Μέλανα και τον Απόλλωνα Κούρο, για την Πορτάρα, το Ναό της Δήμητρας, τη λαϊκή τέχνη, την μουσική παράδοση, όσο για τα καλούδια του τόπου του. Φυσικά, δεν μπορούμε να τους αδικήσουμε, γιατί η αλήθεια είναι ότι αν δοκιμάσεις μια φορά γραβιέρα Νάξου, δύσκολα την αλλάζεις.

            Ας υποθέσουμε, όμως, ότι αναζητάς τον επόμενο προορισμό διακοπών και μια από τις επιλογές σου είναι αυτό το νησί. Τι να περιμένεις;

Λοιπόν, σημείωνε. Κατ’ αρχάς, είναι ένας από τους ιδανικούς προορισμούς για οικογενειακές διακοπές, υπάρχουν ωραίες παραλίες, μπορείς να επισκεφθείς κοντινά νησιά, όπως τα Κουφονήσια (ως μονοήμερη εκδρομή), αν σου αρέσει η ιστορία, μπορείς να επισκεφθείς την περιοχή του Άνω Κάστρου, τον Πύργο Μπαζαίου στο Σαγκρί, το ναό του Διονύσου, μα πάνω από όλα, θα απολαύσεις καλό φαγητό. Και όταν έρθει η ώρα της επιστροφής στο σπίτι, πάρε και ένα κεφαλάκι γραβιέρα. Γιατί σαν τη γραβιέρα Νάξου… δεν έχει!

Η αρχόντισσα

            Φθάσαμε στο λιμάνι της αρχόντισσας, της πρωτεύουσας των Κυκλάδων, η οποία δεν είναι άλλη από τη Σύρο.

            Έχω επισκεφθεί το νησί σε διάφορες εποχές και, ενώ όλοι θεωρούν ότι τα νησιά είναι πανέμορφα το καλοκαίρι – και όχι αδίκως, αφού τότε μπορεί κανείς να σεργιανίσει με την ησυχία του, να χαρεί τις ομορφιές τους, να απολαύσει την ξεγνοιασιά των διακοπών και τα γαλανά νερά, η Σύρος είναι τόσο αρχοντική και επιβλητική που δεν περιμένει τον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες για να αναδείξει την ομορφιά της.

            Τα πλατιά σκαλιά ανηφορίζοντας στα σοκάκια, οι βουκαμβίλιες, το καλό φαγητό, η θέα στο λιμάνι, τα ιστορικά κτήρια, παλαιά διατηρητέα σπίτια καπετάνιων και εμπόρων συμβάλλουν στην αίγλη του νησιού.

            Αγαπημένο σημείο το θέατρο Απόλλων. Μια μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου. Στο εσωτερικό του, καμαρίνια προσωπικοτήτων όπως η Άννα Καλουτά, ο Ιάκωβος Καμπανέλης… Τα μικροαντικείμενα τους απλωμένα, αφήνουν λίγη από την αύρα τους στο χώρο.

            Φυσικά, δε γίνεται να βρεθείς στην Ερμούπολη και να μην επισκεφθείς το Δημαρχείο. Όχι να περάσεις μπροστά από το κτήριο, να μπεις μέσα. Να περπατήσεις στα ασπρόμαυρα μάρμαρα, να τραβήξεις τη βαριά κόκκινη κουρτίνα και να κοιτάξεις έξω από το παράθυρο τη θέα από την πλατεία ως το λιμάνι.

           Αξίζει να πας έστω και για ένα τριήμερο, για να περπατήσεις στην Άνω Σύρο, να απαθανατίσεις στιγμές στη συνοικία Βαπόρια, να επισκεφθείς το μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, τα μοναστήρια και τις εκκλησίες. Καθώς θα εξερευνείς το νησί, καλό είναι να έχεις μαζί σου μια χαλβαδόπιτα… ξέρεις, για τη λιγουρίτσα.

Το τελευταίο βράδυ του Απρίλη

            Το απόγευμα, πριν από τη δύση, μαζεύαμε από τον κήπο διαφόρων ειδών λουλούδια. Εκείνη ήταν υπερήφανη για τα τριαντάφυλλα, τις βιολέτες και τις φρέζες της, όμως το αγαπημένο της λουλούδι ήταν οι κρίνοι (οι λευκές κάλλες που λέτε εσείς εδώ) και δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το μαγιάτικο στεφάνι. Φύτρωναν σε μια άκρη του περιβολιού, δίπλα στον γκρεμό. Είχαν γίνει ολόκληρος θάμνος. Εκείνη, παρόλη την προχωρημένη ηλικία της, δε δίσταζε να πάει να κόψει δυο – τρεις.

            Τα ακουμπούσαμε στο τραπέζι της βεράντας, παίρναμε κλωστή και δυο τρεις κληματόβεργες για να φτιάξουμε τη βάση του στεφανιού και πάνω εκεί δέναμε τα λουλούδια ένα προς ένα. Εξετάζαμε αν ταίριαζαν τα χρώματα, τακτοποιούσαμε λίγο τα πέταλα και στο τέλος, κρεμούσαμε ένα κουλούρι με το σταυρό, ένα σκόρδο για το μάτι και ένα κλωνάρι ελιάς.

            Εκείνες οι μνήμες των παιδικών χρόνων, παραμένουν ζωηρές και κάθε χρόνο παραμονή της Πρωτομαγιάς ετοιμάζω το στεφάνι. Δεν έχω κήπο, ούτε γλάστρες με βιολέτες και φρέζες, ούτε περιβόλι με τριανταφυλλιές και κάλλες. Ψάχνω στα ανθοπωλεία να βρω ανθεκτικά λουλούδια και τα τυλίγω πάνω σε βέργες πλεγμένες και δεμένες κυκλικά, όπως μου είχε μάθει η γιαγιά μου. Και στο τέλος, κρεμάω το κουλούρι με τον σταυρό και ένα σκόρδο. Στην καινούργια γειτονιά δεν έχει ελαιόδεντρα, άλλα ίσως σε κάποιον περίπατο να βρω και να κόψω ένα κλωνάρι.

            Το στεφάνι μας είναι έτοιμο. Αύριο το πρωί θα το κρεμάσουμε μαζί στο μπαλκόνι του καινούργιου μας σπιτιού.

Καλό μήνα! Γεμάτο λουλούδια και όμορφες στιγμές!